W związku z wybuchem wojny w Ukrainie, wiele uciekających osób schroniło się na terytorium Polski. Choć największa fala imigrantów jest już za nami, nadal rzesze Ukraińców szukają bezpiecznego miejsca do zamieszkania. Wiele polskich rodzin zdecydowało się udostępnić naszym sąsiadom swoje własne mieszkania lub lokale przeznaczone pod wynajem.
Sprawdź, o czym koniecznie musisz pamiętać, jeśli chcesz bezpiecznie przyjąć Ukraińców.
Obecnie mamy do czynienia z wyjątkowo skomplikowaną sytuacją – nie tylko mierzymy się z ogromną falą migracji, ale również z długotrwałymi skutkami pandemii, która znacząco wpłynęła na rynek nieruchomości. Jednak w celu ochrony osób przyjeżdżających z Ukrainy oraz właścicieli mieszkań decydujących się na udostępnianie swoich lokali, stworzono specjalną specustawę regulującą warunki najmu.
Przede wszystkim ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy wyłącza ich z polskiego zapisu o ochronie lokatorów. W wyniku pandemii, najemcy nie mogli dokonywać eksmisji lokatorów zalegających z opłatą czynszu. Zapis ten nie dotyczy jednak uchodźców z Ukrainy. Jest to zmiana chroniąca przede wszystkim właścicieli mieszkań, którzy udostępniają lokal obywatelom Ukrainy. Ponadto, aby ułatwić zawieranie umów najmu, zrezygnowano z konieczności wskazywania przez potencjalnego lokatora lokalu zastępczego w przypadku zawierania umowy najmu okazjonalnego. Trzecia zmiana dotyczy zasad wynajmu mieszkań wchodzących w skład tzw. TBS-ów, czyli mieszkań społeczno-czynszowych. Dzięki wprowadzonym zmianom, możliwe będzie wynajęcie lub użyczenie mieszkania bez konieczności zawierania umowy w sprawie partycypacji. Co więcej, obywatele Ukrainy nie będą musieli spełniać określonych kryteriów majątkowych.
Tak jak w przypadku tradycyjnego najmu, właściciel mieszkania może zaproponować przyszłemu najemcy umowę najmu okazjonalnego, umowę użyczenia oraz umowę zawieraną na zasadach ogólnych.
Warto pamiętać, że choć specustawa znacząco ułatwia przyjmowanie osób z Ukrainy – zapewnia im między innymi szansę na legalny pobyt w Polsce na okres 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022 roku – to w żaden sposób nie reguluje ona zasad udostępniania mieszkania bądź domu osobom uciekającym przed wojną. W tym przypadku, w pierwszej kolejności posiłkujemy się przede wszystkim Kodeksem cywilnym i ustawą o ochronie praw lokatorów.
To zdecydowanie najczęściej wybierane rozwiązanie, między innymi ze względu na brak konieczności wizyty u notariusza. Standardowo tego typu umowę możemy zawrzeć na czas określony oraz nieokreślony, jednak w tym przypadku zaleca się wybór pierwszej opcji ze względu na wspomniany wyżej okres legalnego przebywania obywatela Ukrainy przez 18 miesięcy, począwszy od 24 lutego 2022 roku. Poza tym warto pamiętać, aby umowa była zawarta w dwóch wersjach językowych – polskiej i ukraińskiej, dzięki temu możemy mieć pewność, że dokument jest zrozumiały dla obu stron. Niezależnie od sytuacji geopolitycznej, bardzo dobrym rozwiązaniem jest również sporządzenie protokołu zdawczo-odbiorczego, który chroni zarówno najemcę, jak i lokatora. Stanowi on podstawę do zwrotu kaucji oraz ułatwia kwestię uiszczania rozliczeń podczas opuszczania lokalu.
Warto również pamiętać, że zmianie nie ulega sposób wypowiedzenia umowy. Standardowo umowa traci ważność po upływie określonego w niej terminu. Natomiast w przypadku chęci wcześniejszego wypowiedzenia umowy, należy zachować ustawowy termin wypowiedzenia, który wynosi miesiąc, jeśli czynsz jest płatny każdego miesiąca lub trzy miesiące, gdy okres uiszczania opłat jest dłuższy niż jeden miesiąc. Zasada ta nie obowiązuje w przypadku, gdy lokator zalega z zapłatą czynszu za dwa okresy płatności.
Różni się od tradycyjnej umowy najmu uproszczonymi zasadami ewentualnej eksmisji lub warunków podwyższenia kwoty czynszu. Niemniej, w przypadku tego typu dokumentu obie strony muszą udać się do notariusza w celu podpisania oświadczenia o poddaniu się egzekucji. Dzięki temu dokumentowi najemca może przejść do opróżniania lokalu bez konieczności wszczynania postępowania sądowego. Ze względu na zmiany wprowadzone w związku z wybuchem wojny na Ukrainie, w przypadku ewentualnej eksmisji obywatele Ukrainy nie muszą wskazywać lokalu zastępczego. Umowa najmu okazjonalnego cieszy się dość dużą popularnością ze względu na to, że w przeciwieństwie do zwykłej umowy nie chroni kobiet w ciąży oraz osób niepełnosprawnych, czy znajdujących się w trudnej sytuacji. Choć jest to dość kontrowersyjny zapis, warto pamiętać, że ze względu na konieczność znalezienia przez gminę lokalu socjalnego – na który czeka się nawet kilka lat – najemca jest zobowiązany niejako utrzymywać niepłacących czynszu lokatorów do czasu ich przeprowadzki.
Jest to zdecydowanie najlepsze rozwiązanie dla osób, które chcą za darmo użyczyć swoją nieruchomość, lub jej część, osobom w potrzebie. W celu zapewnienia bezpieczeństwa majątkowego umowa użyczenia lokalu, działając w zgodzie z Kodeksem cywilnym, pozwala najemcy na zażądanie zwrotu lokalu przed określonym w umowie terminem. Decyzja ta może być podyktowana złym użytkowaniem lokalu przez osoby wynajmujące, jednak najemca może zrezygnować z udostępniania nieruchomości ze względu na inne czynniki, które nie zostały zamieszczone w umowie.
Jeśli kwestie prawne mamy już za sobą, czas zabrać się za przygotowanie mieszkania. Niezależnie od tego czy decydujemy się na wynajem, czy użyczenie lokalu, warto zadbać o to, aby przestrzeń była komfortowa dla przyszłych mieszkańców. Poniżej prezentujemy kilka przydatnych trików, które pomogą Ci nieco odświeżyć wygląd mieszkania.
Nie ma co się oszukiwać – to pomieszczenia, które nie tylko stanowią swoiste centrum domu, ale również pokoje, od których stanu najczęściej zależy decyzja o wynajęciu prezentowanego mieszkania. Aby zachęcić potencjalnych lokatorów, zadbaj przede wszystkim o czystość. Nie ma nic gorszego niż brudna łazienka i pokryta kamieniem kuchnia. Obejrzyj oba pomieszczenia pod kątem czystości, a dopiero później zastanów się nad innymi potrzebnymi pracami.
Skoro planujesz odstąpić komuś dany lokal – czy to odpłatnie, czy też nie, przed podpisaniem umowy warto przyjrzeć się wszystkim instalacjom znajdującym się w mieszkaniu. Tym sposobem nie tylko zapewnisz komfort oraz bezpieczeństwo przyszłym lokatorom, ale też unikniesz zbyt wysokich rachunków wynikających z nieszczelnych zaworów czy też problemów z instalacją elektryczną.
Jeśli stan płytek pozostawia wiele do życzenia, a na chwilę obecną nie stać Cię na ich wymianę, możesz zainwestować w specjalne naklejki, które nieco ocieplą wnętrze i poprawią wygląd podłogi czy ściany. Produkt nie tylko poprawia estetykę, ale też charakteryzuje się dość dużą wytrzymałością i łatwością w utrzymaniu czystości.
Aby poprawić komfort przyszłych lokatorów, pomyśl też o wymianie armatury. Oczywiście nie musisz kupować nowego zestawu do całego mieszkania, ale z pewnością mieszkańcy docenią nową słuchawkę prysznicową, która zazwyczaj dość szybko się niszczy, czy kran w łazience.
Poza tym zadbaj o miejsce do przechowywania w obu pomieszczeniach. Jeśli obecnie nie dysponujesz funduszami na nowe szafki, pomyśl o zamontowaniu kilku półek lub zakupie popularnego wózka cargo, który świetnie sprawdzi się w obu pomieszczeniach.
W przypadku salonu i sypialni, najlepiej jest postawić na neutralne kolory i minimalistyczne dodatki. Większość najemców preferuje samodzielnie udekorować wynajmowaną przestrzeń, dlatego neutralna baza da im większe pole do popisu. Przed wprowadzeniem się nowych osób, warto również zadbać o odświeżenie ścian. Dzięki temu cała przestrzeń będzie wyglądać dużo schludniej. Jeśli nie jesteś pewien, na jaki kolor się zdecydować, miłym gestem jest danie wolnej ręki przyszłym lokatorom. Tym sposobem będą mieli wpływ na stylistykę miejsca, a Ty zyskasz pewność, że mieszkanie będzie odpowiadać ich gustom.
Przed wynajmem należy również zadbać o drobne detale, które z pewnością docenią nowi lokatorzy. Poza podstawowymi meblami, możesz również wyposażyć swoje mieszkanie w drobne urządzenia RTV i AGD, takie jak żelazko, mikrofala, czajnik czy odkurzacz. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że zakupione sprzęty nie będą powodować spięć instalacji. Pamiętaj, aby informacje o wszystkich urządzeniach zamieścić w protokole zdawczo-odbiorczym.
Poza elektroniką, zadbaj również o prywatność przyszłych lokatorów, samodzielnie montując rolety, żaluzje czy zasłony. Choć nie jest to standard w przypadku niektórych lokali, dzięki temu możemy mieć pewność, że mieszkanie nie tylko będzie spójne pod względem estetycznym, ale też chronimy część wyposażenia przed wypłowieniem od promieni słonecznych.
Zdj. główne: Ehimetalor Akhere Unuabona/unsplash.com
